Nowy
pałac biskupi, wybudowany w latach 1844-1845 w stylu
neogotyckim na
wschód od wzgórza katedralnego w miejscu dawnych
kanonii
pw. św. Jana
Nepomucena i św. Andrzeja Apostoła.
Decyzja o budowie zapadła, ponieważ w 1837 przeniesiono siedzibę
biskupią do Fromborka, w okresie rządów biskupa
Józefa
Ambrożego Geritza. Projekt pałacowego założenia wykonał braniewski
inspektor budowlany August Bertram, natomiast samymi pracami kierował
mistrz budowlany Dominski.
Budowla jest dwukondygnacyjna, z czerwonej cegły, na planie prostokąta.
Jej frontowa elewacja skierowana jest ku zachodowi. Na parterze pałacu
znajduje się kaplica, a na piętrze sale reprezentacyjne, w
których zachowały się biało szkliwione piece kaflowe
ozdobione
detalami w stylu klasycystycznym i neogotyckim, będące dziełem
znakomitej berlińskiej fabryki Christopha Tobiasa Feilnera. Piece
stanowią jeden z ciekawszych zespołów, nawet w
skali
Europy. ("Piece
Tobiasa Christopha Feilnera - ojca berlińskich pieców
kaflowych w pałacu biskupim we Fromborku", Jagoda Semków.
Weronika Wojnowska)
Na uwagę zasługuje również stolarkę drzwiową i
okienną,
zabytkowe schody, boazerie, intarsjowane podłogi i unikalne witraże.
Naświetla witrażowe stanowią unikatowy w Europie zespół
oszkleń,
ornamenty rytowane są w szkle barwionym powłokowo. Techniki
szlifów grawerskich są rzadkością, najczęściej są tylko
dodatkiem.
Pałac był siedzibą biskupów przez ponad sto lat –
do
momentu przeniesienia siedziby biskupów do Olsztyna.
Mieszkali
tu kolejni biskupi warmińscy: Józef Ambroży Geritz, Filip
Kremetz, Andrzej Thiel, Augustyn Bludau i Maksymilian Kaller.
Od roku 1945 Nowy Pałac Biskupi pełni funkcję katedralnej plebani.
Dzięki dofinansowaniu z Regionalnego
Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2014 -2020 (Poddziałanie
6.1.1 Dziedzictwo kulturowe) przeprowadzony został remont pomieszczeń
pałacowych. Wszystkie piece wymagały rozebrania i ponownego
ustawienia po naprawie u uzupełnienieniu kafli. Zachowano ich
funkcjonalność i można w nich palić. Stolarkę okienną i
drzwiową
poddano konserwacji. Kolorystyka ścian jest efektem aranżacji. Jak się
okazało w trakcie
prac, pierwotnie były one pokryte tapetami, których skrawki
zachowały
się pod listwami przypodłogowymi, a fundusze nie pozwoliły na ich
odtworzenie. Naświetla witrażowe odzyskały dawny blask a podłogi
zostały wymienione na nowe.
Fresk
na suficie w Salonie Niebieskim
Obecnie w pomieszczeniach pałacowych: Salon Kredensowy, Salon
Niebieski, Salon Kominkowy, Biblioteka, Gabinet i Salon Papieża
Grzegorza prezentowana jest wystawa Wystawa "Dawni mieszkańcy i
budowniczowie pałacu" a w Sali Reprezentacyjnej odbywają się koncerty i
spotkania.
Spotkanie z prof. dr hab. Wojciechem
Maksymowiczem, wiceministrem nauki i szkolnictwa wyższego podczas
festiwalu nauki i sztuki "Copernicus's Open", 23 sierpnia 2020 r.
Galeria:
Remont
dachu i stropu pałacu biskupiego
Konserwacja i rekonstrukcja stolarki
okiennej i drzwiowej, oszkleń
witrażowych oraz pieców kaflowych
Muzyka
w pałacu
Biblioteka
Zrealizowanie wystawy “Dawni mieszkańcy Nowego Pałacu
Biskupiego
i jego budowniczowie” było możliwe dzięki wsparciu Fundacji
Orlen.
